Op zijn achttiende zag Shaun Bythell de eigenzinnige boekhandel in het Schotse kustplaatsje Wigtown voor het eerst. ‘Die tent bestaat over een jaar niet meer’, zei hij toen achteloos tegen een vriend van hem. Dertien jaar later bestaat de boekhandel nog steeds en is Bythell de eigenaar. In zijn dagboek doet Bythell verslag van zijn dagelijks leven in en rond de winkel en laat hij zien hoe hij als boekverkoper overleeft in onze digitale tijd, hoe hij omgaat met lekkages die maar terug blijven komen, met personeel dat graag zijn eigen plan trekt en met klanten die soms wel heel aparte wensen hebben. Ook neemt Bythell ons mee op reis, als hij in zijn oude rode Renault het Schotse land afstruint op zoek naar bijzondere boeken. Dagboek van een boekverkoper is het hartverwarmende verhaal van een man die leeft voor, met en tussen de boeken.

(Lees een paar fragmenten in het Nederlands onder het filmpje.)

Bron: Shaun Bythell, YouTube

Leesfragment

Maandag 24 maart

online bestellingen: 8
boeken gevonden: 5

Net toen ik beneden kwam met mijn beker thee, stootte een vent in een minstens vijftien centimeter te korte polyester broek en werkmansjas die bijna uit mijn hand. Hij had een vraag: ‘Heb je hier wel eens een sterfgeval gehad? Dat er iemand van een trapleer is gevallen?’ Ik zei: ‘Nog niet, maar wie weet vandaag.’
Bij de e-mail zat een mailtje van Sara, die hier een paar jaar gedurende de schoolvakanties heeft gewerkt: ‘Yo kuttekop, ik heb een referentie nodig. Het document zit in de bijlage. En een beetje  positief, of ik zal je krijgen.’ Dus heb ik haar het volgende gestuurd.

Geachte mevrouw, mijnheer,

Als leerling van de Douglas Ewart High School heeft Sara drie jaar lang ’s zaterdags gewerkt bij The Book Shop, North Main Street 17, Wigtown. De term ‘gewerkt’ dient zeer los te worden opgevat. Ze stond de hele dag voor de winkel te roken en te snauwen naar mensen die naar binnen wilden, of ze zat stiekem op 4od naar herhalingen van Hollyoaks te kijken. Over het algemeen kwam ze op tijd, maar meestal dronken of met een zware kater. Haar gedrag was te allen tijde lomp en agressief. Ze deed zelden wat haar gevraagd werd en heeft in al die drie jaar nooit uit zichzelf iets constructiefs ondernomen. Ze liet altijd een enorme puinhoop achter, meestal bestaand uit lege flessen Irn-Bru, chipszakken, chocoladewikkels en sigarettenpakjes. Ze stal regelmatig aanstekers en lucifers en was onbeleefd en regelmatig zelfs agressief tegen mij. Kortom: ze was een zeer gewaardeerd medewerker, vandaar dat ik haar zonder aarzeling kan aanbevelen.

kastotaal £109,39
12 klanten

Dinsdag 25 maart

online bestellingen: 3
boeken gevonden: 3

Twee van de bestellingen van vandaag betroffen dienstregelingen voor streekbussen in Noord-Engeland uit de jaren zestig.
Andrew, de vrijwilliger met asperger, verscheen om elf uur, samen met de mevrouw van de gemeente, die was meegekomen om zeker te weten dat hij veilig was aangekomen. Misschien kon hij de misdaadboeken alfabetisch ordenen, stelde ze voor. Rond twaalven was hij bij de B en ging hij naar huis.
Andrew was net weg toen een buitengewoon onbeleefd mens op hoge toon om Simon Sebag Montefiores biografie van Stalin vroeg. We hadden een exemplaar, in de kast met Russische boeken, en dat wilde ze afrekenen. Het verkeerde in uitzonderlijk goede staat, met puntgaaf omslag, en was duidelijk nooit gelezen; de oorspronkelijke prijs was £25. Ze vroeg hoeveel het kostte, ik wees naar de prijssticker van £6,50. Ze duwde het van zich af en draaide zich om onder het mompelen van: ‘Veel te duur.’ Ik heb zo’n idee dat ze nog wel terugkomt, dus heb ik er meteen £8,50 van gemaakt.
Anna’s vriendin Lucy is er. Ze blijft tot maandag.

kastotaal £34,50
7 klanten

Woensdag 26 maart

online bestellingen: 5
boeken gevonden: 4

Prachtige ochtend. Verder met het uitzoeken van de dozen van Samye Ling.
Isabel heeft vandaag de boekhouding weer gedaan. Haar vrolijke ‘je hebt een hoop geld op je rekening’ was helaas achterhaald; vandaag vertrok ze met waarschuwende woorden over onze heikele financiële staat. Dat kan kloppen: na die mededeling over hopen geld op mijn rekening had ik bedacht dat het tijd was om wat achterstallige rekeningen te betalen.
Geen Cash for Clothes, dat volgens afspraak onze onverkoopbare boeken en overtollige voorraad zou ophalen.
Om vijf uur arriveerde Carol-Ann. Ze bleef slapen omdat ze morgenvroeg in Stranraer moet werken, en hiervandaan is dat veel dichterbij dan vanuit haar woonplaats Dalbeattie. Toen ze nog op school zat, stond Carol-Ann op zaterdag in de winkel. Inmiddels is ze in de twintig en zijn we goed bevriend. Ze kan het ontzettend goed met Anna vinden; ze smeden voortdurend plannen voor buitenissige bedrijfjes die godlof nooit van de grond zullen komen.
Nicky werkt morgen en had bedacht om te blijven slapen in het festivalbed. Het was vol en rumoerig in huis met haar, Carol-Ann, Anna en Lucy, die alle vier tamelijk spraakzaam zijn.

kastotaal £95,75
8 klanten

Boekhandelaar Steven Van Ammel (PassaPorta, Brussel) zei het volgende over Dagboek van een boekverkoper in De Standaard der Letteren:

‘Het boek leest als een opeenvolging van bijtende Facebookupdates, occasioneel onderbroken door mijmeringen over de teloorgang van het boekenvak die de auteur grotendeels wijt aan de sluipmoordenaar van de middenstand: Amazon. De algoritmes die maken dat jij snel een boek kan vinden, worden ook ingezet om andere handelaars de markt uit te prijzen. Spitant weetje dat ik heb opgepikt bij Bythell: de eerste domeinnaam voor Amazon was blijkbaar Relentless.com. Meedogenloos, jawel.’

Ook Michel Krielaars (nrc.nl) vond troost Bythells boek:

‘Ik verdiepte me verder in Bythells opbeurende verslag. En al lezende betreurde ik dat ik zelf geen boekhandel had. Er komen namelijk zoveel excentriekelingen in zijn dagboeknotities voor, dat ik er een verhalenbundel mee zou kunnen vullen. En dan zwijg ik nog over al die intrigerende boektitels die worden genoemd.’

Lees je graag meer? Bestel het boek dan hier.