Een indringend verhaal over een man en de duistere hoeken van zijn zwarte ziel.
Wanneer Clara, de vrouw van Frits, op een dag de deur uitgaat en langer dan normaal wegblijft, speelt in het hoofd van de gepensioneerde automonteur de film van hun leven samen. Een film die naarmate de uren vorderen alsmaar zwarter wordt.
Lees hier alvast een fragment uit De vrucht van de oude dag, de nieuwste roman van Rudi Hermans.
Je lafheid erkennen vraagt moed. Liever dan beschaamd het woord kapotje uit te spreken, liep hij rood aan van ergernis toen Clara hem op de hoogte bracht van wat ze, misleid door de kliek die de encycliek Over het menselijk leven schreef, voor een gezegende toestand hield. Enig geoorloofd contraceptief was volgens de kerk het paren tijdens onvruchtbare dagen. Hoe kon hij in godsnaam die dagen van vruchtbare onderscheiden? Was daar geen taak voor de vrouw weggelegd? Haar cyclus was Clara’s aansprakelijkheid. Aan Clara hem tegen te houden of niet, als hij zijn gang wilde gaan. Tenzij hij gedronken had, dan deed ze er beter aan om zonder verzet die halve minuut te verduren.
Pas maanden later was hij bereid geweest nog eens een poging te wagen met iets wat leek op vertedering het bundeltje aan te nemen dat een smekende Clara hem voorhield. Je leert de bewegingen aan waarmee je dat breekbare goedje hanteert. Als een robot verricht je die handelingen, waardoor je nog meer sympathie krijgt voor wat de machines verrichten waarmee je de kost verdient. Om te ontvluchten wat thuis op je wacht, grijp je met beide handen elke gelegenheid aan om in de fabriek waar je werkt nog meer uren te draaien. Een kind kost geld en overuren betalen goed, de uitleg waarom je afwezig bent thuis. De reden is een excuus, en als Clara daar eenmaal achter is, ben je bereid tot een toegeving. Op het volgende personeelsfeest laat je haar dansen met wie ze maar wil, maar terwijl je haar gadeslaat grijp je je stoelzitting vast zodat je niet op de vuist kunt gaan met wie haar laat rondzwieren. Zelf houd je alleen van een slow, en als ze haar lichaam, verhit door het dansen met andere mannen, collega’s nog wel uit je shift, verlokkelijk tegen je aandrukt, dan zie je de blikken waarmee hij haar uitkleedt, die ploegmaat van je. Je houdt je nog in, want het zou je carrière geen goed doen, in het bijzijn van bazen zo’n feest op zijn kop te zetten, maar thuis moet je stoom afblazen. Zo’n vingerafdruk op haar tengere nek verdwijnt wel na enkele dagen, maar de indruk haar leven bedreigd te zien laat eeuwig een spoor op haar ziel na. Later zie je dat in, maar op het ogenblik zelf ben je verblind door een woede die maakt dat je alles verliest waarover je dacht te beschikken, je zelfbeheersing, je zelfrespect, jezelf doordat je haar kwijt dreigt te raken die ervoor zorgt dat je zijn kunt hetgeen je wilt zijn: de enige man in haar leven.
Daar vind je haar dan in je bed, met een kerel in wie je de geilaard herkent die tijdens het personeelsfeest je vrouw met zijn blikken ontkleedde, een aantasting van haar eerbaarheid die hem toen erger voorkwam dan haar naakt bij een vent aan te treffen die dit keer in plaats van zijn ogen zijn handen had gebruikt. Wat er toen over hem kwam, begrijpt hij nog altijd niet, maar hij voelde zich plotseling anders, alsof er een andere Frits in hem school die dat voorval had afgewacht om zich te openbaren. Twee Fritsen, van wie de nieuwe tevoorschijn trad uit de oude die gedwee een stapje terug zette om het alter ego gade te slaan dat beheerst de scène taxeerde van een man en een vrouw die betrapt in hun overspel een gedaante observeerden die verschilde van elke figuur waarin de bedrogen echtgenoot zich ooit eerder aan hen had vertoond. Het kwam zelfs niet tot een handgemeen. Een hoofdbeweging van Frits, de nieuwe, volstond om de man in het bed als de bliksem te doen verdwijnen. Frits, de oude, stond erbij en keek er verwonderd naar, zich afvragend waar en wanneer hij zijn liefdesrivaal toch nog de hersens zou inslaan.
In 2020 vieren we het veertigjarig schrijverschap van Rudi Hermans. Sedert 1983 werkt hij aan een indrukwekkend oeuvre waarin familiekwesties en de complexe verhoudingen tussen man en vrouw centraal staan. In een beeldtaal die even poëtisch als trefzeker is, gaat hij altijd op zoek naar dat ene juiste verhaal.