Met Eigen welzijn eerst schreef Roxane van Iperen een essay dat diep ingaat op enkele actuele maatschappelijke ontwikkelingen, op zoek gaat naar de oorzaken daarvan, en pleit voor een heropleving van het vooruitgangsdenken. We zien vandaag dat het systeem van publieke voorzieningen afbrokkelt en dat ideeën van gelijkwaardigheid en sociale mobiliteit minder populair zijn dan ze ooit waren. Er vindt een verrechtsing plaats, zowel op cultureel als op economisch vlak.

Nederland heeft lang een zelfbeeld van openheid en tolerantie gehad. Dat beeld kwam voort uit het naoorlogse optimisme van de middenklasse, die geloofde in kansengelijkheid, ongeacht afkomst of achternaam, en het belang van goede publieke voorzieningen. Zo zou elke nieuwe generatie het beter krijgen dan de vorige. Het geloof in vooruitgang is de afgelopen jaren afgebrokkeld en heeft onder invloed van de politiek plaatsgemaakt voor een sterke hang naar zelfbehoud, met extreme sentimenten tot gevolg.

Roxane van Iperen’s analyse gebruikt voorbeelden uit Nederland, maar haar bevindingen bieden ook voor België stof tot nadenken. Ook in België kunnen gelijkaardige tendensen immers opgemerkt worden.

Roxane van Iperen over de manier waarop ze deze onderwerpen behandelt in Eigen welzijn eerst:

“Om te kunnen begrijpen hoe de middenklasse als toonbeeld van liberale waarden zo gesloten en op zichzelf gericht is geworden, heb ik geprobeerd
de ontwikkelingen te ontrafelen die naar dat punt hebben geleid. Vanuit die achtergrond wordt dan misschien ook inzichtelijk hoe en waarom sommige groepen hebben kunnen radicaliseren, en bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen een op de vijf burgers bereid bleek op een radicaal-rechtse partij te stemmen terwijl immigratie voor het eerst in jaren niet de boventoon voerde. Was het puur de coronacrisis of gaan er diepere gronden onder schuil?

Afsluitend duik ik in de gemeenschap die de transitie naar radicaal-rechts redelijk makkelijk leek te maken, tot verbazing van velen: wellness-rechts. Niet omdat het fenomeen en de betrokken individuen op zichzelf nu zo interessant of veelzeggend zijn – dat kunnen we pas over vijf of tien jaar in kaart brengen – maar om de anatomie ervan te snappen. Want met een middenklasse die zo op zelfbehoud is gericht, is het slechts wachten op de volgende extreme variant die daaraan ontspruit.”

Voor Eigen welzijn eerst publiceerde Roxane van Iperen al enkele romans: Schuim der aarde, ‘t Hooge Nest en De genocidefax.