IK WEENDE, LACHTE EN WEENDE
Toen de Britse auteur Charles Dickens in 1870 stierf, vroeg een jong Londens meisje heel bezorgd aan haar moeder: ‘Nu meneer Dickens dood is, zal de Kerstman dan ook sterven?’ Charles Dickens had tijdens zijn leven absolute wereldklassiekers geschreven als Oliver Twist, David Copperfield, Great Expectations, The Pickwick Papers, Nicholas Nickleby en A tale of two cities, maar het is met een kerstnovelle dat hij wereldwijd de harten van vele lezers veroverde: A Christmas Carol.
Dickens schreef de novelle in oktober 1843 uit financiële noodzaak. Hij had toen vier kinderen, zijn vrouw was zwanger van het vijfde, en zijn uitgever stond op het punt zijn maandelijkse betaling terug te schroeven van £ 200 naar £ 150. Een kerstverhaal zou hem er financieel terug bovenop helpen, was zijn idee. Hij schreef de novelle op zes weken. Over het schrijfproces vertelde hij later: ‘Ik weende en lachte en weende toen opnieuw. […] Ik dwaalde nachtenlang vijftien tot twintig mijl (n.v.d.r. 24 tot 32 kilometer) door de donkere straten van Londen, als alle nuchtere mensen al lagen te slapen.’
Het boek verscheen op 19 december en werd inderdaad een succes. Koningin Victoria had rond die tijd voor het eerst een kerstboom in Buckingham Palace gezet en kerstkaartjes verschenen op de markt. De tijd was dus rijp voor een romantisch kerstverhaal. Op een week tijd werden 6000 exemplaren van A Christmas Carol verkocht. Maar de reddende opbrengst kwam er niet, want omdat Dickens wou dat het boek er zo verzorgd mogelijk uitzag – in rondlinnen band, met goudversierde pagina’s en kleurillustraties – had hij zelf een deel van de productiekosten betaald.
ELIZABETH SCROOGE
Het verhaal van A Christmas Carol ging vervolgens de wereld rond in vele vertalingen en in diverse theater-, film- en televisieversies: hoe de oude vrek Scrooge op kerstavond bezoek krijgt van drie geesten, die van zijn verleden, zijn heden en zijn toekomst, en tot inkeer komt.
Wat de Spaanse stripauteur JoséLuis Munuera met het verhaal doet is inhoudelijk niet echt zo verschillend. De gierige misantroop Ebenezer Scrooge is wel vervangen door de harde zakenvrouw Elizabeth Scrooge, maar ook zij krijgt bezoek van de drie spoken die haar doen beseffen dat naastenliefde het hoogste goed is. Maar net zoals Munuera in De klerk Bartleby, naar een verhaal van Herman Melville, de stad New York als een personage opvoert, zo doet hij dat meesterlijk in A Christmas Carol met Londen. Zelden zagen we de Britse hoofdstad zo visueel pakkend uitgebeeld, meedogenloos aangrijpend als hij de armoede toont, heerlijk romantisch als hij de stemmige straatjes met Victoriaanse winkeltjes tekent, confronterend als de geest Scrooge haar terug naar haar eigen jeugd meeneemt.
A Christmas Carol is het ideale cadeauboek voor de feestdagen, een cadeau waarmee je iedereen een plezier zal doen. Om te genieten van elke sfeer, elke prent, elk detail, om zalig te verdwalen in Londen, maar ook om te beseffen dat we geen Scrooges mogen worden!