Orhan Pamuks nieuwe roman, De nachten van de pest, vertaald uit het Turks door Hanneke van der Heijden en Margreet Dorleijn, gaat over thema’s als nationalisme, politiek, romantiek en over de eeuwige tegenstellingen tussen het Oosten en het Westen. Het gaat ook over een fictieve pandemie, die in 1901 het verzonnen eiland Minger bereikt.

Wanneer deze pestepidemie het eiland bereikt, stuurt Sultan Abdülhamit zijn geliefde gezondheidsinspecteur Bonkowski pasja om te helpen de epidemie te stoppen. Maar de moslims en christenen op het eiland reageren heel verschillend op de maatregelen om de ziekte in te dammen. Het duurt niet lang of de pasja wordt ontzield op straat gevonden. Is het een willekeurige moord, of is deze daad onderdeel van een groter complot?
De sultan vraagt zijn nichtje en haar echtgenoot, de jonge, veelbelovende dokter Nuri, naar het eiland te gaan om dit uit te zoeken. Terwijl de spanningen tussen de twee bevolkingsgroepen blijven toenemen, dringen Engeland en Frankrijk bij de sultan aan op een afgrendeling van het eiland om Europa voor de pest te behoeden. Nu staan de eilandbewoners er alleen voor.

Hoewel het eiland waar het verhaal zich afspeelt niet echt bestaat, benadrukt Pamuk het historische karakter van de roman. In een interview in De Standaard zegt hij: ‘De nachten van de pest is een zuiver historische roman, in de zin dat ik me heb gebaseerd op wetenschappelijke geschriften en me heb verdiept in hoe in 1901 de samenleving was georganiseerd, hoe de bureaucratie draaide en quarantaine werd opgelegd. Ik wilde een realistisch fresco maken van het tanende Osmaanse Rijk. Vergeet niet dat mijn grootvaders en mijn vader precies zo leefden als de dokters en pasja’s in mijn boek.’

Toch is het boek niet geïnspireerd op de coronacrisis. Pamuk begon al te schrijven over de pandemie nog voordat de eerste coronagevallen bekend werden. Waarom? ‘Omdat pandemieën ontzettend boeiende maatschappelijke vragen oproepen,’ antwoordt Pamuk in Humo. ‘Hoe gaat een overheid ermee om? Hoeveel beperkingen laten de mensen zich gewillig opleggen vóór de bom barst? Hoelang duurt het voor een schijnbaar vreedzame multiculturele beschaving barsten begint te vertonen, omdat de verschillende bevolkingsgroepen elkaar ervan beschuldigen de oorzaak te zijn van alle ellende?’

Humo beschreef de gelijkenissen tussen de plot in Nachten van de pest en de coronacrisis dan ook als ‘pijnlijk treffend’, in hun recensie waarin ze het boek vier en een half sterren gaven. ‘De nachten van de pest is zowel een geraffineerde als een verfrissende roman van een romanschrijver met een voorliefde voor geschiedenis,’ kan je er lezen.  De thematiek van de roman werd als volgt samengevat:

‘In De nachten van de pest schetst hij heel precies de tijdsgeest van en de machtsverhoudingen in het Ottomaanse rijk, de spanningen tussen christenen en moslims en de invloed van de Europese grootmachten. Hij spaart de roede niet: zijn kritiek is tegelijk een verdoken j’accuse aan de Turkse republiek.’

De nachten van de pest

De nachten van de pest vindt plaats op het eiland Minger, in de 29ste provincie van het Ottomaanse Rijk, tijdens de derde pestepidemie in 1901. De moslims en christenen op het eiland beschuldigen elkaar van de uitbraak van de ziekte. Wanneer sultan Abdülhamit samen met Engeland en Frankrijk besluit het eiland te isoleren om verdere verspreiding te voorkomen, staan de eilandbewoners er alleen voor. Wel stuurt de sultan zijn geliefde gezondheidsinspecteur Bonkowski Pasha om meer te weten te komen over de epidemie. Wanneer korte tijd later Pasha’s dode lichaam wordt gevonden, is het onduidelijk of het een willekeurige moord betreft, ... lees meer of dat deze daad onderdeel is van een groter plan. De sultan vraagt zijn nichtje en haar echtgenoot, de jonge, veelbelovende dokter Nuri, om naar het eiland te gaan om dit uit te zoeken.
In De nachten van de pest beschrijft Orhan Pamuk niet alleen hoe de epidemie en quarantaine de levens van de eilandbewoners verstoren, maar hij schrijft ook op onnavolgbare wijze over nationalisme en romantiek en over de eeuwige tegenstellingen tussen het Oosten en het Westen.

€ 34,99