Er zijn zo van die data die scharnierpunten in de geschiedenis zijn, zoals 1815, de slag van Waterloo, waarna Europa hertekend werd, 1914-1918 en 1939-195 de twee wereldoorlogen die de wereld herschikten, 11-9-2001 en de terroristische aanslagen in Amerika die de wereld een nieuwe mindset gaven.

In de maritieme geschiedenis is 1629 zo’n datum, want dan vertrok het schip Batavia vanuit Amsterdam richting Oost-Indië, een reis georganiseerd door de machtige scheepvaartorganisatie VOC, de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

Superlatieven

‘Eigenlijk is 1629 het verhaal van superlatieven, het grootste schip van 17^de eeuw, waarschijnlijk ook het grootste verhaal uit de maritieme geschiedenis en een van de meest angstaanjagende avonturen,’ zo omschrijft scenarist Xavier Dorison zelf het verhaal. Inderdaad, alles wat je kan indenken qua dramatiek met zee en scheepvaart, gebeurt tijdens die reis van de Batavia, stormen, muiterij, schipbreuk, moord, verkrachting, afslachting, overleven op een eiland…

De Batavia was dan ook een kruitvat, want aan boord bevond zich aan de ene kant een enorme schat met onder andere twaalf kisten met zilveren munten, goud en juwelen, aan de andere kant bestond de bemanning voornamelijk uit arme mensen uit de Amsterdamse achterbuurten. Er waren slechts een paar vonken nodig om de boel te laten ontploffen en die vonken heetten schipper Adriaen Jakobsz en onderkoopman Jeronimus Cornelsz. Ze hadden elk zo hun eigen reden om de bemanning tot muiterij aan te sporen.

Onderwerping

Jeronimus Cornelsz, een failliete apotheker met ketterse overtuigingen, is een van drie hoofdpersonages in dit album. De andere twee zijn Lucretia Hans, een dame uit de hoge bourgeoisie van Amsterdam die net haar zoontje heeft begraven en haar man in Java wil vervoegen, en Wiebbe Hayes, eersteklas schipper zoals hij zichzelf betitelt.

‘Het is eigenlijk een verhaal over onderdrukking. In het eerste deel van het verhaal beantwoordt die onderwerping aan de structuren van de samenleving van toen,’ beschrijft Dorison het thema van 1629, ‘daar is Lucretia als bourgeoisdame, met haar expliciet maar soms ook joviaal karakter, een voorbeeld van. Maar door gebeurtenissen zoals de storm en de muiterij verandert de situatie. Het is fascinerend om dan te zien dat op het eiland de machtsverhoudingen kantelen, dat degenen die onderworpen waren nu de meesters worden en de meesters de onderdanen. We zien dan ook hoe Lucretia evolueert.’

Over de stripbewerking van de fatale reis van de Batavia kunnen we ook enkel in superlatieven spreken. Dit tweeluik is een zonder meer een meesterwerk, historical fiction op zijn best, met sterke dialogen, weergaloze grafische scènes en scherpe analyse van de condition humaine die niet al te fraai is. Een cadeau!