‘Excuseer, maar mijn leven speelt zich tegenwoordig af op treinen en boekenbeurzen.’  Met deze woorden verontschuldigde auteur Jacky Schwartzmann zich omdat zijn antwoorden iets langer op zich hadden laten wachten. Schwartzmann is in Frankrijk vooral bekend als roman- en thrillerauteur en dat succes brengt dan ook de nodige professionele verplichtingen met zich mee. Maar… zijn antwoorden kwamen mooi op tijd binnen.

Een gesprek met scenarist Jacky Schwartzmann

Habemus Bastard is Schwartzmanns eerste in het Nederlands vertaalde stripscenario, en ook hier weet hij die typische twist, die zijn misdaadromans kenmerken, in het scenario te verwerken. Wat is daarbij de grootste moeilijkheid?

Lucien, het hoofdpersonage in het tweeluik Habemus Bastard is een gereputeerde huurmoordenaar, maar ook die kunnen zich niet veroorloven ook maar de kleinste fout te maken. Als dat bij Lucien toch gebeurt, weet hij dat er slechts één manier is om zelf aan een kogel te ontsnappen: zo snel mogelijk onderduiken. Lucien doet dat op de meest onwaarschijnlijke manier: hij wordt priester in een onooglijk klein dorpje in de Franse Jura. Alles went, zelfs een soutane. Maar niet voor lang.

Ellips

Jacky, was het als thrillerauteur niet moeilijk om een stripscenario te schrijven?

In het begin was ik er bang voor, ja. Maar ik had al wel ervaring opgedaan met het schrijven van scenario’s voor f ilm- en televisieprojecten. Bovendien houd ik wel van de manier waarop een stripverhaal gemaakt wordt: ‘bevroren’ beelden creëren waarbij je slim genoeg moet zijn om een scène tot leven te laten komen.

Wat is daarbij de grootste moeilijkheid?

Men praat wel eens over de kunst van de ellips, van het weglaten. Dat is eigenlijk wat je doet als je een stripscenario schrijft. Je moet met een minimum aan dialogen een maximum aan effecten proberen te bereiken. En het helpt natuurlijk als je een tekenaar als Sylvain Vallée (n.v.d.r. Katanga, Er was eens) als coauteur hebt, een meester van de decoupage, met aandacht voor beeld in het beeld, beelden die de actie kunnen versnellen of juist ‘verstillen’. Met hem aan het roer hoefde ik me geen zorgen te maken.

Pingpong

Is Habemus Bastard gebaseerd op een van je romans?

Oh nee, helemaal niet. Het is een origineel idee dat ik heb voorgesteld aan Pauline Mermet, uitgeefster bij uitgeverij Dargaud. Zij heeft Sylvain en mij bij elkaar gebracht.

Op welke manier werkte je dan samen met Sylvain Vallée?

Het was een permanente pingpongwedstrijd. Allereerst heb ik een soort basistekst geschreven, zoals ik dat ook voor een film zou doen. Daarin tekende ik het verhaal uit in een veertigtal pagina’s. Toen we het eens waren over de verhaallijn en de ontwikkeling van de scènes, begon ik het scenario met de dialogen uit te werken, vakje voor vakje. Maar in elk stadium werd er continu gepingpongd met Sylvain.

Fargo

Kan je zelf eens je hoofdpersonage Lucien omschrijven?

De verkeerde man op de juiste plaats …

In de perstekst wordt je werk vergeleken met de f ilm Fargo van de gebroeders Coen en romans van Donald Westlake, een Amerikaanse auteur van wie het werk regelmatig verfilmd werd. Zie je parallellen?

Dat is natuurlijk enorm vleiend. Ik ben een bewonderaar van het werk van de gebroeders Coen, en Fargo is misschien wel hun beste film. Daarbij is de link natuurlijk dat de plaats van de actie een vergeten stadje is, midden in een sneeuwlandschap, waarover niemand praat. De vergelijking met Westlake is misschien nog mooier. Ook hij genoot van het beschrijven van personages waarbij het traject dat ze volgden van kwaad naar erger ging!